پرتافیلتر چیست + معرفی هد گروپ
برای تهیه قهوه و اسپرسو نیاز به دستگاههای اسپرسو ساز است که آمادهسازی نوشیدنی را به صورت تمام اتوماتیک و نیمه اتوماتیک انجام میدهند. هر کدام از این دستگاههای اسپرسو ساز از قطعاتی تشکیل شدهاند که نام دوتا از اصلیترین آنها پرتافیلتر (Portafilter) و هد گروپ (Head Group) میباشد.
وقت کافی برای خواندن این مطلب ندارید؟ میتوانید به پادکست صوتی این مقاله گوش کنید.
هد گروپ
هد گروپ بخشی از دستگاه اسپرسو ساز است که آب جوش از آن با فشار خارج شده و به درون سبد پرتا فیلتر ریخته میشود. معمولا دستگاههای اسپرسو ساز دارای یک هد گروپ هستند اما اسپرسو ساز های زیادی هم وجود دارند که از دو هد گروپ بهره میبردند؛ بنابراین این دستگاهها میتوانند به صورت همزمان دو فنجان قهوه را آماده کنند و این موضوع یکی از نقاط قوت یک دستگاه اسپرسو ساز به حساب میآید.
پرتا فیلتر یا دسته گروپ
پرتافیلتر سبد کوچکی است که پودر قهوه در آن ریخته میشود و سپس در زیر هد گروپ قرار میگیرد. پس از اینکه مراحل آمادهسازی پودر قهوه و پرتا فیلتر به اتمام رسید؛ با روشن شدن دستگاه اسپرسو ساز فرایند عصارهگیری شروع خواهد شد. عصارهگیری بدین صورت است که آب با دمای بالا و فشار زیادی از هد گروپ خارج میشود و پس از اینکه از میان پودر قهوه موجود در پرتا فیلتر عبور کرد به درون فنجان ریخته میشود؛ قهوهای که درون فنجان قرار گرفته آماده سرو است و میتوان آن را نوشید.
پرتافیلتر از دو قسمت سبد و دسته تشکیل شده است. سبد پرتافیلتر معمولا فلزی است اما دسته آن ممکن است جنس متفاوتی داشته باشد. نکتهای که وجود دارد این است که سبد پرتافیلترها اغلب از جنس فلز برنج میباشند و از کیفیت و مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند چراکه نباید با عبور آب پر فشار و با دمای بالا آسیبی ببینند. بنابراین یکی از نکاتی که در زمان خرید پرتافیلتر باید به آن توجه کرد جنس سبد آن است.
یکی از نکات حائز اهمیت این است که هر پرتافیلتر دارای یک سبد تک گروپ و یک سبد دو گروپ میباشد. سبد تک گروپ پرتافیلتر برای تهیه یک فنجان اسپرسو مورد استفاده قرار میگیرد در حالی که سبد دو گروپ را میتوان برای تهیه دو فنجان اسپرسو به کار برد. نکته بسیار مهمی وجود دارد که در زمان تهیه اسپرسو باید به آن توجه کرد و آن هم این است که اگر قصد تهیه اسپرسو با حجم دو شات را دارید حتما از سبد دو گروپ استفاده کنید.
بسیار دیده شده که افراد برای تهیه قهوه اسپرسو با حجم دو شات، از سبد تک گروپ استفاده میکنند؛ این موضوع باعث میشود تا فشار زیادی به دستگاه وارد شود و در استفادههای طولانی مدت و تکرار این کار، ممکن است به دستگاه آسیب جدی وارد شود.
انواع پرتافیلتر
پرتافیلترها از نظر شکل ظاهری و کاربرد دو نوع هستند:
پرتافیلتر نازلدار
در این نوع از پرتافیلترها نازلی در زیر سبد قرار میگیرد که قهوه اسپرسو از آن خارج میشود؛ باریستاهایی که اسپرسو ساز آنها از یک هد گروپ برخوردار است با تهیه این نوع پرتافیلتر به کار خود سرعت میبخشند. آنها برای تهیه همزمان دو فنجان اسپرسو میتوانند از پرتافیلتر نازلدار دو گروپ استفاده نمایند و به صورت همزمان دو فنجان قهوه تهیه کنند.
پرتافیلتر بدون نازل
در این نوع از پرتافیلترها نازلی برای خروج اسپرسو در نظر گرفته نشده است و اسپرسو تنها از قسمت زیرین سبد به درون فنجان ریخته میشود. نکتهای که باید به آن توجه کرد این است با استفاده از این پرتافیلترها نمیتوان دو فنجان قهوه را به صورت همزمان تهیه کرد مگر اینکه دستگاه اسپرسو ساز به دو هد گروپ مجهز باشد.
میزان آسیاب قهوه
میزان آسیاب دانههای قهوه روی طعم و عطر قهوه بسیار موثر است و حتی بخشی از میزان عمر دستگاه اسپرسو ساز نیز به آسیاب دانههای قهوه بستگی دارد. اگر پودر قهوهای به میزان زیادی آسیاب شده باشد و هنگام قرارگیری در پرتافیلتر بسیار فشرده شود؛ ضمن اینکه میتواند به دستگاه آسیب وارد کند؛ طعم و عطر قهوه نیز بسیار ناخوشایند میشود؛ یا اگر آسیاب دانههای قهوه به خوبی انجام نشده باشد و پودر قهوه دارای ذرات درشتی باشد، باز هم کیفیت قهوه مناسب نخواهد بود.
پس یکی از اصلیترین مواردی که هر باریستا باید آن را رعایت کند میزان آسیاب دانههای قهوه و نحوه قرارگیری پودر قهوه درون پرتافیلتر میباشد. اگر دستگاه اسپرسو ساز شما دارای آسیاب نیست میتوانید همین حالا در سایلین نسبت به خرید آسیاب قهوه دلونگی اقدام نمائید.
جمع بندی
همانطور که پیشتر بیان شد متوجه شدیم که پرتافیلتر یکی از اصلیترین تجهیزاتی است که نحوه کار با آن میتواند تاثیر مستقیمی بر طعم و عطر آن داشته باشد؛ پس اگر به دنبال تهیه قهوهای با طعم بینظیر هستید باید پرتافیلتری تهیه کنید که از کیفیت بالایی برخوردار باشد. از طرفی دیگر هم باید با پرتافیلتر به طرز صحیحی کار کنید تا به دستگاه اسپرسو ساز آسیبی وارد نشود و طعم و عطر قهوه نیز افت نکند.